Lập vi bằng mua bán nhà đất có được không?

Hiện nay, nhu cầu thực hiện lập vi bằng trong các vấn đề liên quan đến nhà đất ngày càng tăng cao. Trong đó, một trong những câu hỏi được nhiều người dân quan tâm là liệu lập vi bằng mua bán nhà đất có được không? Thủ tục lập vi bằng như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp tại bài viết này.

1. Vi bằng là gì?

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 2 Nghị định 08/2020/NĐ-CP, vi bằng là văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi có thật do Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến, lập theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức theo quy định của Nghị định này.

Theo đó, vi bằng do Thừa phát lại lập để ghi nhận các sự kiện, hành vi có thật theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi toàn quốc, trừ các trường hợp không được lập vi bằng theo quy định tại Điều 37 Nghị định 08/2020/NĐ-CP.

2. Lập vi bằng mua bán nhà đất có được không?

Lập vi bằng mua bán nhà đất có được không? (Ảnh minh họa)

Theo quy định tại Điều 36 Nghị định 08/2020/NĐ-CP, thẩm quyền, phạm vi lập vi bằng, giá trị pháp lý của vi bằng được quy định như sau:

1. Thừa phát lại được lập vi bằng ghi nhận các sự kiện, hành vi có thật theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi toàn quốc, trừ các trường hợp quy định tại Điều 37 của Nghị định này.

2. Vi bằng không thay thế văn bản công chứng, văn bản chứng thực, văn bản hành chính khác.

3. Vi bằng là nguồn chứng cứ để Tòa án xem xét khi giải quyết vụ việc dân sự và hành chính theo quy định của pháp luật; là căn cứ để thực hiện giao dịch giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.

4. Trong quá trình đánh giá, xem xét giá trị chứng cứ của vi bằng, nếu thấy cần thiết, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân có thể triệu tập Thừa phát lại, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác để làm rõ tính xác thực của vi bằng. Thừa phát lại, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác phải có mặt khi được Tòa án, Viện kiểm sát nhân dân triệu tập.

Theo đó, có thể thấy, vi bằng không thay thế hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, hợp đồng mua bán nhà ở được công chứng hoặc chứng thực.

Bên cạnh đó, Điều 37 Nghị định 08/2020/NĐ-CP cũng quy định các trường hợp không được lập vi bằng như sau:

…

4. Xác nhận nội dung, việc ký tên trong hợp đồng, giao dịch mà pháp luật quy định thuộc phạm vi hoạt động công chứng, chứng thực; xác nhận tính chính xác, hợp pháp, không trái đạo đức xã hội của bản dịch giấy tờ, văn bản từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài hoặc từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt; xác nhận chữ ký, bản sao đúng với bản chính.

5. Ghi nhận sự kiện, hành vi để chuyển quyền sử dụng, quyền sở hữu đất đai, tài sản không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu theo quy định của pháp luật.

Căn cứ theo quy định trên, pháp luật cấm Thừa phát lại lập vi bằng để:

- Thay thế các văn bản công chứng, chứng thực.

- Ghi nhận về các sự kiện, hành vi để thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu theo quy định của pháp luật.

Như vậy lập vi bằng mua bán nhà đất là không đúng với quy định của pháp luật bởi cũng theo Nghị định này, thừa phát lại chỉ được lập vi bằng để ghi nhận sự kiện liên quan đến chuyển nhượng nhà đất như: Xác nhận tình trạng nhà trước khi cho thuê hay mua nhà; Giao nhận tiền khi chuyển nhượng nhà đất hợp pháp, khi hợp đồng chuyển nhượng đã được công chứng hoặc chứng thực theo quy định; Ghi nhận việc đặt cọc.

3. Thủ tục lập vi bằng mới nhất 2022

Như đã trình bày ở trên, mặc dù không thể lập vi bằng để mua bán nhà đất nhưng vẫn có thể tiến hành lập vi bằng trong một số sự kiện nhất định, tuy nhiên phải tuân thủ theo trình tự thủ tục được quy định của pháp luật, bao gồm các bước sau:

Bước 1: Người có nhu cầu tiến hành lập vi bằng đến Văn phòng thừa phát lại để yêu cầu lập vi bằng.

Bước 2: Thỏa thuận về việc lập vi bằng.

Khi có nhu cầu muốn lập vi bằng, người yêu cầu lập vi bằng phải thỏa thuận bằng văn bản với Trưởng Văn phòng Thừa phát lại về việc lập vi bằng với các nội dung chủ yếu như: Nội dung vi bằng cần lập; Địa điểm, thời gian lập vi bằng; Chi phí lập vi bằng; Các thỏa thuận khác (nếu có).

Bước 3: Tiến hành lập vi bằng theo quy định của pháp luật.

Thừa phát lại phải trực tiếp chứng kiến, lập vi bằng và chịu trách nhiệm trước người yêu cầu và trước pháp luật về vi bằng do mình lập. Việc ghi nhận sự kiện, hành vi trong vi bằng phải khách quan, trung thực. Trong trường hợp cần thiết, Thừa phát lại có quyền mời người làm chứng chứng kiến việc lập vi bằng.

Người yêu cầu phải cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin, tài liệu liên quan đến việc lập vi bằng (nếu có) và chịu trách nhiệm về tính chính xác, hợp pháp của các thông tin, tài liệu cung cấp.

Khi lập vi bằng, Thừa phát lại phải giải thích rõ cho người yêu cầu về giá trị pháp lý của vi bằng. Người yêu cầu phải ký hoặc điểm chỉ vào vi bằng.

Vi bằng phải được Thừa phát lại ký vào từng trang, đóng dấu Văn phòng thừa phát lại và ghi vào sổ vi bằng được lập theo mẫu do Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định.

Bước 4: Giao vi bằng đã lập cho người có nhu cầu lập vi bằng

Vi bằng phải được gửi cho người yêu cầu và được lưu trữ tại Văn phòng thừa phát lại theo quy định của pháp luật về lưu trữ như đối với văn bản công chứng.

Bước 5: Gửi vi bằng đã được lập đến Sở tư pháp

Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày kết thúc việc lập vi bằng, Văn phòng thừa phát lại phải gửi vi bằng, tài liệu chứng minh (nếu có) đến Sở Tư pháp nơi Văn phòng thừa phát lại đặt trụ sở để vào sổ đăng ký. Trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được vi bằng, Sở Tư pháp phải vào sổ đăng ký vi bằng.

Từ những quy định trên có thể thấy việc lập vi bằng mua bán nhà đất là không đúng pháp luật, và đây cũng không phải là căn cứ để khách hàng có thể làm thủ tục sang tên theo Luật đất đai 2013. Tuy nhiên thì khách hàng vẫn có thể thực hiện lập vi bằng một số sự kiện nhất định đối với nhà đất, thủ tục lập vi bằng được tuân thủ theo quy định của pháp luật.