Việt Nam có cấm hôn nhân đồng giới hay không?

Hôn nhân đồng giới đang ngày càng phổ biến và được công nhận ở nhiều quốc gia. Vậy Việt Nam có cấm hôn nhân đồng giới không? Hãy cùng Luatsu.com giải đáp vấn đê này tại bài viết dưới đây.

1. Hôn nhân đồng giới là gì?

Hiện nay pháp luật Việt Nam không quy định về khái niệm kết hôn đồng giới nhưng có thể hiểu rằng: Hôn nhân đồng giới là hôn nhân giữa những người có cùng giới tính về sinh học. Có thể đồng tính nam hoặc đồng tính nữ. Hôn nhân giữa những người này xuất phát từ tình yêu đồng giới. Họ tìm thấy ở những người cùng giới tính như mình sự yêu thương, sự đồng cảm, ấm áp và mong muốn cùng nhau về chung một nhà.

2. Thực tiễn hôn nhân đồng giới ở nước ta

Ở Việt Nam hiện chưa có một cuộc nghiên cứu chính thức nào về giới tính mà đặc biệt là thống kê những người đồng tính nam và đồng tính nữ. Theo một thống kê chưa chính thức từ tổ chức phi chính phủ CARE ước tính đến năm 2012 thì Việt Nam có khoảng từ 50.000 – 125.000 người đồng tính.

Đến thời điểm hiện tại là năm 2022 thì chắc chắn con số này đã tăng lên đáng kể. Hiện nay việc “comeout” hay công khai mình bản thân là người đồng tính không phải là chuyện quá khó khăn vì một phần xã hội cũng có cái nhìn cởi mở hơn về cuộc sống hôn nhân của những người đồng giới. Các chương trình thực tế, truyền hình hay những người nổi tiếng, có sức ảnh hưởng xã hội cũng rất ủng hộ cộng đồng LGBT bởi có lẽ chỉ cần thực sự yêu nhau, tôn trọng lẫn nhau và sống có ích cho xã hội thì tình yêu nào cũng là tình yêu đích thực.

3. Việt Nam có cấm hôn nhân đồng giới không?

Để trả lời cho câu hỏi này thì chúng ta cần phải xem lại quy định trước đó.

Ở Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000, việc kết hôn giữa những người đồng giới là hành vi bị nghiêm cấm. Đồng thời, việc kết hôn giữa những người cùng giới tính cũng sẽ bị phạt tiền từ 100.000 - 500.000 đồng. (Quy định điểm e khoản 1 Điều 8 Nghị định 87/2001/NĐ-CP, hiện Nghị định này đã hết hiệu lực)

Mãi cho đến Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì điều cấm kết hôn đồng giới đã bị bỏ và thay bằng quy định: “Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính”.

Như vậy, mặc dù Luật Hôn nhân và gia đình 2014 không còn cấm kết hôn giữa những người đồng giới nhưng pháp luật cơ bản vẫn không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính. Có nghĩa là họ sẽ không được làm thủ tục đăng ký kết hôn. Khi đó, hôn nhân giữa hai người có cùng giới tính sẽ không tồn tại và không được pháp luật thừa nhận nên không phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ, chồng; cấp dưỡng; thừa kế; tài sản chung vợ chồng…

- Về nhân thân: Giữa hai người đồng tính không có ràng buộc về mặt pháp lý, không được cấp đăng ký kết hôn, không được công nhận là vợ, chồng hợp pháp. Bởi vậy, con cái, cấp dưỡng, quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng… không tồn tại;

- Về quan hệ tài sản: Vì không có quan hệ vợ chồng nên không áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng được quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2014. Nếu phát sinh tranh chấp, tài sản không được chia theo nguyên tắc chung về tài sản chung vợ, chồng.

Có thể nói dù chưa hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới nhưng nhà nước đã có phần nới lỏng quy định theo sự phát triển của xã hội. Dù không được pháp luật thừa nhận và bảo vệ chế độ hôn nhân 1 vợ 1 chồng nhưng ngày càng nhiều cặp đôi đồng tính vẫn kết hôn, tổ chức lễ cưới và về chung một nhà có cuộc sống ấm no, hạnh phúc như bao cặp vợ chồng khác.

4. Có nên hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới ở Việt Nam?

Có nên hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới ở Việt Nam? (Ảnh minh họa)

Có thể thấy, Chính phủ nước ta đang giữ một thái độ trung lập đối với vấn đề hôn nhân đồng giới, việc không thừa nhận nhưng cũng không cấm thể hiện sự phát triển của pháp luật gắn liền với sự thay đổi và thích ứng với xã hội.

Trong tương lai gần có thể việc kết hôn đồng giới sẽ được thừa nhận ở nước ta. Tuy nhiên, dưới góc độ pháp lý thì để có thể hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới cần phải bổ sung và hoàn thiện hơn nữa về các quy định của pháp luật có liên quan đến các vấn đề về quan hệ vợ chồng, xác định cha, mẹ, con, quan hệ tài sản và các vấn đề khác được quy định trong các chế định về hôn nhân và gia đình. Có như vậy mới có thể bảo đảm quyền lợi tối đa cho mọi người đặt biệt là những người kết hôn đồng giới.

5. Quy định về kết hôn đồng giới của các nước khác trên thế giới

Hiện nay, có nhiều quốc gia chấp nhận hôn nhân đồng giới. Năm 2019, trong số 220 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, đã có 28 quốc gia/vùng lãnh thổ chính thức công nhận hôn nhân đồng giới, bao gồm: Áo Argentina, Bỉ, Bồ Đào Nha, Brasil, Canada, Colombia, Đan Mạch, Đài Loan, Đức, Ecuador, Hà Lan, Hoa Kỳ, Iceland, Ireland, Luxembourg, Malta, México (chỉ một số bang), Na Uy, Nam Phi, New Zealand (trừ Niue, Tokelau và Quần đảo Cook), Pháp, Phần Lan, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Úc, Uruguay, Vương quốc Anh (trừ Bắc Ireland).

Trong đó, Hà Lan là nước đầu tiên cho phép kết hôn đồng tính và trao nhiều quyền hơn cho các cặp đôi có quan hệ đồng tính vào tháng 4/2001.

Tuy nhiên, hiện tại vẫn có hơn 80 quốc gia/vùng lãnh thổ không chấp nhận hôn nhân cùng giới coi hành vi đồng tính luyến ái là tội phạm, một số còn áp dụng hình phạt tử hình đối với những người có hành vi đồng tính luyến ái.

Số quốc gia/vùng lãnh thổ còn lai có chính sách trung dung, không coi đồng tính luyến ái là bất hợp pháp nhưng cũng không hợp pháp hoá hôn nhân đồng tính.

Trên đây là toàn bộ nội dung để trả lời cho câu hỏi: Việt Nam có cấm kết hôn đồng giới không? Hi vọng bài viết này hữu ích đến các bạn.